Nie można zrozumieć polskiego systemu podatkowego bez znajomości Ordynacji Podatkowej.

W ustawie tej znajdują się przepisy, które są wspólne dla wszystkich podatków. Interpretacja określonych zagadnień z innych ustaw często musi być skonfrontowana z określonymi przepisami i pojęciami z ustawy o Ordynacji Podatkowej.

Można pokusić się nawet o stwierdzenie, że Ordynacja Podatkowa stanowi rodzaj konstytucji podatków w Polsce. Jest to bowiem zbiór przepisów regulujących wszystkie kwestie związane z podatkami, w tym zasady naliczania, pobierania i rozliczania podatków, a także obowiązki podatkowe i sankcje za ich nieprzestrzeganie. Podobnie jak konstytucja, Ordynacja Podatkowa jest podstawą dla prawidłowego funkcjonowania państwa, tak Ordynacja Podatkowa jest niezbędna dla właściwego rozliczania podatków przez przedsiębiorców i osoby fizyczne.

Ordynacja Podatkowa w obecnym kształcie obowiązuje od 1997 roku. Zastąpiła ona dotychczasowe przepisy związane z podatkami.

Od wielu lat eksperci i podatnicy podkreślają potrzebę uchwalenia nowej Ordynacji Podatkowej, zmiany obecnie obowiązującej. Podejmowano próby, tworzono liczne projekty zmieniające tę Ustawę, powoływano Komisje Kodyfikacyjne Ogólnego Prawa Podatkowego. Nowe regulacje miały zagwarantować odpowiednie prawa podatnikom i zwiększyć ich poczucie bezpieczeństwa. Przepisy miały być jasne, precyzyjne i przyjazne podatnikom, a jednocześnie zapewniać efektywny pobór należnych podatków. Żaden projekt nie został jednak uchwalony. Zmiany nie dokonano.

Ordynacja podatkowa — zakres regulacji

Sama Ordynacja Podatkowa reguluje kilka kwestii. Jej zakres przedmiotowy obejmuje:

1. Przepisy ogólne — regulują zasady ogólne dotyczące podatków, takie jak definicje, zasady naliczania i płacenia podatków oraz przepisy dotyczące ulg i zwolnień podatkowych.
2. Organy podatkowe i ich właściwość — określają strukturę i zadania organów podatkowych oraz ich właściwość terytorialną.
3. Porozumienia w sprawie ustalenia cen transferowych — regulują zasady ustalania cen transferowych między spółkami powiązanymi.
4. Zobowiązania podatkowe — określają rodzaje zobowiązań podatkowych, terminy ich płatności oraz sposoby rozliczania należności.
5. Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania — zawierają przepisy dotyczące wykrywania i zwalczania działań mających na celu uniknięcie opodatkowania.
6. Postępowanie podatkowe — regulują zasady postępowania organów podatkowych, takie jak terminy i sposób wniesienia odwołania od decyzji podatkowych.
7. Przeciwdziałanie wykorzystaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych — zawierają przepisy dotyczące zwalczania działań nielegalnych z wykorzystaniem sektora finansowego.
8. Czynności sprawdzające — regulują zasady przeprowadzania czynności sprawdzających przez organy podatkowe.
9. Kontrola podatkowa — zawierają przepisy dotyczące kontroli podatkowej i sposobu przeprowadzania takich kontroli.
10. Tajemnica skarbowa — regulują zasady ochrony tajemnicy skarbowej i przepisy dotyczące udostępniania informacji podatkowych.
11. Przepisy karne — zawierają przepisy dotyczące odpowiedzialności karnych za przestępstwa skarbowe i wykroczenia podatkowe.
12. Zaświadczenia — regulują zasady wystawiania zaświadczeń przez organy podatkowe.

Zakres stosowania Ordynacji Podatkowej określa, na jakie podmioty i sytuacje prawne są stosowane przepisy zawarte w ordynacji.

Ordynacja podatkowa — szeroki zasięg

W Polsce zgodnie z Ordynacją podatkową, przepisy dotyczące podatków mają zastosowanie do wszystkich podmiotów, które osiągają dochody lub prowadzą działalność gospodarczą na terytorium Polski. W zależności od rodzaju podatku Ordynacja podatkowa może mieć zastosowanie do różnych podmiotów, takich jak osoby fizyczne, przedsiębiorcy indywidualni, spółki cywilne, spółki jawne, spółki z o.o. czy akcjonariusze.

Ponadto, przepisy zawarte w Ordynacji podatkowej mają zastosowanie w różnych sytuacjach prawnych związanych z podatkami, takich jak np.:

• W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, w tym sprzedaży towarów i usług, należy stosować przepisy zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług.
• Osoby fizyczne, które osiągają dochody, są zobowiązane do opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Przedsiębiorcy, którzy zajmują się produkcją alkoholu, wyrobów tytoniowych czy paliw, są zobowiązani do opłacania podatku akcyzowego, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o podatku akcyzowym.

Zakres stosowania Ordynacji Podatkowej jest szeroki i dotyczy różnych sytuacji prawnych związanych z podatkami w Polsce. Znakomitym przykładem jest art. 31 ustawy o ZUS. Mimo że nie jest to ścisłe odwołanie do kwestii podatkowych, Ordynacja podatkowa ma tutaj zastosowanie, gdyż art. 31 dotyczy wymiany informacji podatkowych między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) a organami podatkowymi w celu wykonywania przez nie zadań wynikających z tej ordynacji.

Właściwie przeprowadzana wymiana informacji pomiędzy tymi organami pozwala na skuteczne prowadzenie postępowań podatkowych oraz egzekucję należności podatkowych i składek ubezpieczeniowych. Dzięki wymianie informacji organy podatkowe mają dostęp do informacji o przychodach i dochodach podatników, wysokości naliczonych i odprowadzonych składek oraz czasie trwania okresów ubezpieczenia, co pozwala na skuteczne dochodzenie należności podatkowych i ubezpieczeniowych.

Wymiana informacji między ZUS a organami podatkowymi jest zatem niezbędna w celu prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań związanych z Ordynacją podatkową.

Podsumowanie

Ordynacja podatkowa to jedna z najważniejszych ustaw w polskim systemie prawnym, która reguluje kwestie związane z poborem podatków oraz kontrolą i egzekucją należności podatkowych. Ta obszerna ustawa, składająca się z wielu artykułów, określa zasady postępowania organów podatkowych, a także prawa i obowiązki podatników.

Przepisy Ordynacji podatkowej uwzględniają nie tylko kwestie związane z wysokością podatku i prawami podatnika w przypadku kontroli podatkowej, ale też kwestie związane z potrzebą międzynarodowej współpracy w zakresie wymiany informacji podatkowej. Dzięki tym przepisom organy podatkowe mają możliwość uzyskiwania informacji o dochodach i przychodach podatników również z zagranicy, co pozwala na skuteczne zwalczanie unikania płacenia podatków. Unikanie opodatkowania bowiem to także temat, do którego Ordynacja podatkowa się odnosi.

Ordynacja podatkowa w Polsce pełni zasadniczą rolę w systemie podatkowym. Informacje w niej zawarte umożliwiają skuteczne pobieranie podatków, egzekwowanie należności podatkowych i zwalczanie nieprawidłowości podatkowych. Ustawie tej z pewnością warto więc dobrze się przyjrzeć.